تمرین فن بیان: 9 تمرین ساده و سریع برای تقویت فن بیان
تمرین فن بیان خیلی مهم است. نداشتن صدای خوب، اثرات منفی زیادی بر زندگی شخصی و حرفه ای ما دارد. افرادی که صدای خوشایندی ندارند، معمولاً در برقراری ارتباط موثر با دیگران دچار مشکل می شوند و اعتماد به نفس پایینی دارند. این مسئله باعث می شود که فرصت های شغلی، ارتقاء و حتی روابط اجتماعی را از دست بدهند. همچنین در بیان احساسات و نیازهای خود با مشکل مواجه می شوند که این به روابط شخصی نیز آسیب می رساند.
به عبارت ساده تر، صدای خوب به عنوان ابزاری برای ارتباط موثر عمل می کند و نداشتن آن مانعی برای پیشرفت و موفقیت در زندگی است.
اما خبر خوب این است که با تمرین فن بیان و تلاش می توانیم کیفیت صدای خود را بهبود ببخشیم. تمرین های مختلفی برای تقویت صدا وجود دارد که با کمک آنها می توانیم به صدای رساتر، واضح تر و دلنشین تری دست پیدا کنیم.
در این آموزش، با انجام 9 تمرین فن بیان:
- صدای رسا و خوبی خواهیم داشت.
- شمرده شمرده صحبت خواهیم کرد.
- بلندی صدای کافی خواهیم داشت.
این تمرین ها عبارتند از:
- تمرین خودکار
- تمرین بلند خوانی
- تمرین ضبط صدا و گوش دادن به آن
- تمرین کش
- تمرین تأکید
- تمرین شمارش
- تمرین نگهداشتن کاغذ با فوت
- تمرین مشدد خوانی
- الگوبرداری
در ادامه به شرح تک تک این تمرین ها خواهیم پرداخت.
1- تمرین خودکار
یک خودکار را به صورت افقی بین دندان هایمان قرار دهیم. سپس به مدت 3 دقیقه بخشی از یک کتاب را بخوانیم و سعی کنیم دهانمان کاملاً باز و بسته شود و تا حد ممکن رسا و واضح صحبت کنیم.
در نگاه اول این تمرین، کار احمقانه ای است اما واقعاً تأثیرات مثبت زیادی دارد. از جمله:
- صدای ما را بسیار رسا و واضح خواهد کرد.
- بلندی و بُرد صدایمان زیاد می شود. یعنی افراد بیشتری صدای ما را می شنوند و اثرگذاری ما بیشتر خواهد شد. برای شنیده شدن، دیگر نیاز به فریاد زدن نداریم.
- هوای بیشتری از دهان خارج می شود. بنابراین بُرد و بلندی صدای ما بیشتر خواهد شد.
- قدرت صدای ما را بالا می برد.
- محکم تر و قدرتمندتر صحبت می کنیم.
- انرژی بیشتری خواهیم داشت.
- اگر خودکار را به صورت افقی در دهانمان بگذاریم، عادت می کنیم هنگام صحبت کردن، یک لبخند زیبا روی لبانمان بنشیند.
کسانی که تُند صحبت می کنند یا ناواضح صحبت می کنند یا بی حال صحبت می کنند، این تمرین برایشان معجزه می کند. با صدای قدرتمند می توانیم ارتباطات ارزشمندی را بسازیم.
اقدامک : 3 دقیقه در روز حداقل به مدت 40 روز، این تمرین را در تنهایی انجام دهید.
تمرین خودکار یکی از موثرترین روش‌ها برای تقویت عضلات دهان، لبها و زبان است. این تمرین به شما کمک می‌کند تا کنترل بیشتری بر روی صدا و تلفظ کلمات پیدا کنید.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین خودکار ) بر روی لینک کلیک کنید.
2- تمرین بلند خوانی
شیوه ی تمرین بلندخوانی:
یک کتاب را انتخاب کنیم و با صدای بلند، نزدیک به فریاد زدن، به مدت 5 دقیقه، آن کتاب را بخوانیم.
یادمان باشد قبل از اینکه گلویمان درد بگیرد یا صدایمان اذیت شود، به این تمرین پایان دهیم. صدایمان را تا اندازه ای بالا ببریم که اذیت نشویم.
تمرین بلندخوانی به ما کمک می کند که:
- صدایمان رساتر و بلندتر شود.
- حنجره مان قوی تر شود.
- صدایمان شکل بهتری بگیرد.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین بلندخوانی ) بر روی لینک کلیک کنید.
3- تمرین ضبط صدا و گوش دادن به آن
ضبط صدا یکی از موثرترین روش ها برای ارزیابی و بهبود فن بیان است. با ضبط صدای خود، می توانید به نقاط قوت و ضعف خود پی ببرید و در جهت رفع آنها تلاش کنید.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین ضبط صدا ) بر روی لینک کلیک کنید.
4- تمرین کش
به این واژه هایی که استفاده می کنیم، مثل:
- ععععه
- آآآآم
- در واقع
- خدمتتون عرض کنم که
- مثلاً
- اساساً
- به قول معروف
به اینها میگن فیلر یا جاپرکن ها.
جاپرکن ها یک مکانیزم مغز هستند که وقتی آن لحظه کلمه ای به ذهنمان نمی آید، مغز سعی می کند با تولید یک صدا یا با یک کلمه، آن جای خالی را پر کند که احساس بدی نداشته باشیم. در صورتی که اون جاپرکن ها اتفاقاً بیان ما را خیلی ضعیف می کنند. یعنی وقتی شما هی میگی ععععههه من ععععههه می خوام بگم عععههه، بقیه را کلافه می کند. و اصلاً درست نیست. و می دانید خبر بد چیست؟
اینکه صدای خودت را لطفاً یک بار ضبط کن. و سه دقیقه راجع به یک موضوع صحبت کن. بعد گوش کن ببین چند بار عععه می گویی. بسیاری از افراد وقتی می شنوند که خیلی عععه می گویند، متحیر می شوند و می گویند من اصلاً فکر نمی کردم دارم ععهه میگم! چقدر دارم عههه میگم! به خاطر اینکه ما به عععهه گفتنمان آگاه نیستیم و این کاملاً ناهشیار دارد اتفاق میفتد. و بعد هم مغزمان فیلترش می کند. یعنی متوجهش نیستیم که داریم ععههه می گوییم.
تازه وقتی فایل صدایمان را گوش می کنیم، می گوییم عه من چرا اینقدر عععه گفتم؟! بنابراین حتماً ضبط صدایتان را انجام دهید.
خب حالا راهکار چی هست؟ اولین نکته، آگاه شدن است.
باید سعی کنی آگاه شوی. اگر در گفتگوهای عادی ات متوجهش می شوی، حتماً به محض اینکه متوجه شدی، به جای عههه، مکث کن. یا کلمه ی بعدی را بگو.
ببینید من براتون دو تا مثال میزنم.
به جای: عععه من و عععه داداشم ما دوتایی.
بگو: من و (مکث) داداشم ما دوتایی. ببینید مکث می کنم.
مکث کردن و سکوت، خیلی قوی تر از عععه گفتن و شل و وول صحبت کردن است.
و بعد اگر تکیه کلامی دارید، مثلاً همه اش می گویید:
- در واقع
- مثلاً مثلاً مثلاً
- خیلی عذر می خوام، ببخشید
با گفتن این تکیه کلام ها، شما را مسخره می کنند. چون دارید به دست بقیه تکیه کلام می دهید که آقا تکیه کلام این آدم اینه و ادایتان را در می آورند و این یعنی اینکه بیانتان باز دوباره ضعیف تر می شود.
بنابراین از شما خواهش می کنم به این موضوع آگاه باشید.
اما بریم سراغ تمرین کش برای حل این مسئله. تمرین کش می گوید که کافیست که یک کش ببندی دور دستت. کش پول خیلی بهتر از کش ماست عمل می کند.
یک کش می بندی دور دستت و هر بار عععه گفتی، آرام این کش را می کشی، تق. این یه درد کوچولو روی دستت می آورد.
اینطوری یواش یواش این برنامه را به ذهنت میدهی که عععععههه گفتن مساوی درد است.
بنابراین این موضوع به صورت خودکار از بین می رود و البته آگاهی بیشتری به شما می دهد.
بنابراین می توانید این تمرین را انجام دهید. البته با مهربانی با خودتان برخورد کنید. کش را یک طوری نکش که به قصد کشت باشد! یه کوچولو که فقط حواست باشد.
پس دیگر عععععههه نگو.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین کش ) بر روی لینک کلیک کنید.
5- تمرین تأکید
تأکید در فن بیان، به معنای برجسته کردن کلمه مهمی از جمله است تا پیام به درستی منتقل شود. این کار باعث می شود مخاطب روی کلمه مورد نظر تمرکز کند و پیام ما بهتر در ذهنش بماند.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین تأکید ) بر روی لینک کلیک کنید.
6- تمرین شمارش
تمرین شمارش یکی از ساده ترین و موثرترین روش ها برای بهبود تنفس و در نتیجه تقویت فن بیان است. با تمرین شمارش، کنترل بیشتری بر تنفس خود خواهیم داشت و دیگر نفس کم نمی آوریم.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین شمارش ) بر روی لینک کلیک کنید.
7- تمرین نگهداشتن کاغذ با فوت
تمرین نگه داشتن کاغذ با فوت، یک تمرین بسیار ساده و موثر برای تقویت عضلات تنفسی و بهبود کنترل نفس است. این تمرین به خصوص برای افرادی که به دنبال تقویت صدای خود هستند و می خواهند نفس کم نیاورند، بسیار مفید است.
8- تمرین مشدد خوانی
مشددخوانی به وضوح و روشنی بیان صداها و کلمات گفته می شود. این تمرین به ما کمک می کند تا عضلات دهان، لبها و زبان را تقویت کرده و کنترل بیشتری بر روی آنها داشته باشیم. در نتیجه، صدای ما رساتر، واضح تر و جذاب تر خواهد شد. این تمرین برای رفع لکنت زبان هم مناسب است.
برای نمایش ویدئوی ( تمرین مشددخوانی ) بر روی لینک کلیک کنید.
9- الگو برداری
به نظر شما ما چطوری زبان فارسی را یاد گرفتیم؟ با الگوبرداری. یعنی بچه ها در دوران کودکی شان شنیدند که بزرگترها چطور صحبت کردند و از آنها الگوبرداری کردند. دیدید بچه های کوچک از یک کلمه هایی استفاده می کنند که بعضی موقع ها می گویید این از کجا یاد گرفته؟! مشخصاً آنها عموماً واژه های والدین هستند. چون بیشتر از همه در معرض واژگان والدین هستند یا کسی که در مرحله رشد کنار آنها بوده است. بنابراین ما برای خوب یاد گرفتن، نیاز به الگو داریم .
حواسمان باشد در دنیای امروز، بسیاری از الگوها رو از دست داده ایم و تعاملات اجتماعی کمتر شده. الان می بینیم که نوجوان ها هم یک موبایل دستشان است. و خب، ارتباطات هی ضعیف تر و ضعیف تر می شود.
خیلی هایمان تعجب می کنیم، می گوییم چرا این بچه ها اینجوری صحبت می کنند؟! آنها ممکن است یه خرده صریح تر صحبت کنند و دیگر خجالت یا به قول بعضی ها حجب و حیا رو کمتر داشته باشند، اما اصلاً به این معنی نیست که قشنگ و درست و مؤثر صحبت می کنند. جنس حرف هایشان، جنس پرخاشگریست. در هر دو صورت بد است. و این خیلی مهم است که ما یاد بگیریم چطور بهتر و مؤثر تر ارتباط برقرار کنیم.
و من می خواهم بهترین تمرین فن بیان را به شما بگویم. داشتن یک رول مدل یا یک الگو. الگو چه کار می کند؟ شما نگاه می کنی، از او یاد می گیری و سعی می کنی طوری که مناسب خودت هست، تکرارش کنی.
و خیلی ها فکر می کنند الگو یعنی یک سخنور مثلاً شاعر. نه. اتفاقاً الگویت باید کسی باشد که در زندگی روزمره صحبتش را میبینی. یعنی اگر الگوی من یک شاعر بزرگوار یا یک فردی که ادبیات خیلی خفنی دارد و از واژگان خاصی استفاده می کند، باشد، من در ارتباط روزمره ام چه می خواهم بگویم؟ بگویم اکنون؟ اگر کلمه ی اکنون رو بگویی، همه میخندند یا در می روند!
بنابراین خیلی مهم است که شما آن مدل و الگویی که دارید، فردی باشد که زندگی روزمره اش رو بتوانید ببینید. ممکن است یک نفر در اینستاگرام باشد که بخواهید دنبالش کنید. ممکن است یک نفر باشد که بگویید من سخنرانی این آدم را خیلی دوست دارم، خیلی شبیه گفتگوی عادی من هست.
بنابراین الگوی خودتان را پیدا کنید و سعی کنید از او یاد بگیرید، نه اینکه تقلید کنید.
و بعد چه کار کنید؟ صدایتان رو ضبط کنید و ببینید اگر آن آدم صحبت می کرد، چطوری این حرف را پیش می برد؟ و چه تغییراتی را روی همین صحبت شما اعمال می کرد؟
وقتی می گوییم الگوبرداری یعنی باید برایش وقت بگذاری. و این وقت را خیلی از آدم ها نمی گذارند. بنابراین نتیجه خاصی هم نمی گیرند.
حتماً صدایتان را ضبط کنید. با اینکه که می دانم خیلی هایمان دوست نداریم که صدایمان را ضبط کنیم. اما نتیجه اش را خواهید دید.
دوستان خوبم در این مقاله با 9 تمرین فن بیان عالی آشنا شدیم:
- تمرین خودکار
- تمرین بلند خوانی
- تمرین ضبط صدا و گوش دادن به آن
- تمرین کش
- تمرین تأکید
- تمرین شمارش
- تمرین نگهداشتن کاغذ با فوت
- تمرین مشدد خوانی
- الگوبرداری
دوستان عزیزم مرا در اینستاگرام فالو کنید تا از مطالب آموزشی رایگان مفید در زمینه مهارت های ارتباطی بهره مند شوید. جهت فالو کردن، لطفاً روی لینک زیر بزنید:
