چطور در شلوغی های زندگی، راه را گم نکنیم؟ (قطب نما در دل تاریکی)

سلام به شما که در جستجوی آرامش و شفافیت در زندگی هستید.

چرا در لحظات سخت، انتخاب های اشتباه می کنیم؟

تا حالا شده در شرایط پرفشار، احساس کنید کنترلتان را از دست داده اید؟ انگار یک نیروی نامرئی شما را به سمت انتخاب های اشتباه هل میدهد. مثلاً به جای یک وعده غذایی سالم، سراغ فست فود میروید چون وقت ندارید. یا شب ها تا دیروقت بیدار می مانید و از خواب و استراحت و ورزشتان میزنید، چون حجم کارها زیاد است.

این تصمیم های کوچک و به ظاهر بی اهمیت، کم کم جمع می شوند و استرس، خستگی و اضطراب را به زندگی ما تزریق می کنند. اما دلیل این اتفاق چیست؟ چرا در لحظات سخت، تمرکز روی کارهای مهم اینقدر دشوار می شود؟

پاسخ در شیوه ی کارکرد مغز ماست و راه حل، در پیدا کردن یک قطب نمای درونی است. در این مقاله یاد میگیریم:

• چرا مغز ما در شرایط سخت، ما را به بیراهه می برد؟
• این قطب نمای درونی چیست و چرا از هدف مهم تر است؟
• چطور قطب نمای شخصی خودمان را پیدا و از آن استفاده کنیم؟

چرا اصلاً به قطب نما نیاز داریم؟ بلندترین صدا، همیشه مهمترین نیست!

گاهی برای شنیدن صدای درون، باید گوش خود را بر هیاهوی جهان بست.

مغز ما یک سیستم شگفت انگیز اما محدود است. مثل یک باغ بزرگ که فقط می توانید برق یک قسمتش را روشن نگه دارید. وقتی روی کاری تمرکز می کنید، مغز تمام انرژی و خون رسانی را به ناحیه ی مربوطه هدایت می کند و از بقیه بخش ها غافل می شود. به همین دلیل است که نمی توانیم همزمان به چند چیز توجه دقیق داشته باشیم.

حالا این را در کنار یک قانون قدیمی بقا بگذارید: اجداد ما یاد گرفته بودند که به بلندترین صدا توجه کنند. غرش شیر از صدای پرنده مهم تر بود، و فریاد یک انسان از صدای وزش ملایم باد مهم تر بود. این سیستم در دنیای قدیم جان انسانها را نجات میداد.

اما در دنیای امروز چطور؟ بلندترین صداها کدامند؟

• صدای نوتیفیکیشن های موبایل
• جنجال اخبار و شبکه های اجتماعی
• حرف ها و قضاوت های مردم
• سیل افکار و نگرانی های بی پایان در ذهنمان

مشکل اینجاست که در دنیای مدرن، بلندترین صداها، معمولاً بی اهمیت ترین ها هستند. مغز ما طبق عادت قدیمی به سمتشان کشیده می شود و ما از چیزهای واقعاً مهم غافل می شویم. اینجا دقیقاً همان جایی است که به یک قطب نما نیاز داریم تا در این هیاهو، مسیر درست را به ما نشان دهد.

قطب نمای زندگی دقیقاً چیست؟ (و چرا هدف کافی نیست؟)

شاید فکر کنید قطب نما همان هدف است. مثلاً هدف میگذاریم فلان ماشین را بخریم، فلان شغل را به دست بیاوریم یا به تناسب اندام برسیم. هدف چیز خوبی است، اما یک نقطه ضعف بزرگ دارد: بسیار شکننده است.

شغل رویایی تان با یک تعدیل نیرو از بین می رود. قیمت خانه ی موردنظرتان چند برابر می شود. یک بیماری غیرمنتظره مانع رسیدن به هدف ورزشی تان می شود. اهداف به شدت به شرایط بیرونی وابسته اند و وقتی به آنها نمی رسیم، احساس شکست و سردرگمی می کنیم.

قطبنمای واقعی، چیزی عمیق تر و قوی تر است. چیزی که شرایط بیرونی نمی تواند آن را از ما بگیرد. این قطب نما، ارزشهای شماست.

• هدف می پرسد: چه چیزی می خواهم به دست بیاورم؟
• ارزش می پرسد: می خواهم چه جور آدمی باشم؟

هدف را باید به دست بیاوری، اما ارزش را باید هر لحظه زندگی کنی. هیچکس و هیچ چیز نمی تواند جلوی مهربان بودن، مسئولیت پذیر بودن یا صادق بودن شما را بگیرد. حتی در سخت ترین شرایط.

قدرت ارزش ها: استعاره اتوبوس

در اتوبوس زندگی، مسیر را شما تعیین می‌کنید، نه افکار و احساسات گذرا.

برای درک بهتر، از استعاره قدرتمند اتوبوس زندگی استفاده میکنیم که توسط استیون هیز (بنیانگذار روانشناسی اکت) مطرح شده است.

تصور کنید شما راننده یک اتوبوس هستید. مسیر اتوبوس، راهی است که ارزش های شما آن را تعیین می کنند. مسافران اتوبوس، افکار، احساسات، خاطرات، حرف های دیگران و شرایط بیرونی هستند.

بعضی از این مسافرها دوستداشتنی و مشوق اند. اما بعضی دیگر، بسیار پرسروصدا، منتقد و حتی تهدیدآمیز هستند. آنها فریاد می زنند:

• خاک تو سرت! اینطوری به جایی نمیرسی!
• داری اشتباه میری!
• تو عرضه اش رو نداری، بیخیال شو!

فرمان اتوبوس دست شماست. مسافرها هرچقدر هم که فریاد بزنند، نمی توانند جای شما رانندگی کنند. شما دو راه دارید:

1. به حرف مسافرها گوش دهید: برای ساکت کردنشان، مسیر را مدام تغییر می دهید و در یک بیابان سرگردان می شوید. شاید لحظه ای آرامش پیدا کنید، اما هرگز احساس رضایت و سرزندگی نخواهید داشت.
2. فرمان را به سمت ارزشهایتان بچرخانید: مسافرها اعتراض می کنند، شاید سروصدایشان بیشتر هم بشود، اما شما در مسیر درست حرکت می کنید. در کوتاه مدت شاید سخت باشد، اما در بلندمدت، حال دلتان خوب است.

وقتی ارزشهایتان را می شناسید، می دانید می خواهید کی باشید. پس حتی وقتی کسی به شما بی احترامی می کند، انتخاب با شماست. اگر ارزش شما احترام متقابل باشد، با احترام پاسخ می دهید. اگر ارزش شما رقابت باشد، شاید شما هم با تیکه جوابش را بدهید. هیچ کدام ذاتاً بد یا خوب نیستند. مهم این است که شما آگاهانه انتخاب می کنید.

چطور قطب نمای شخصی خودمان را پیدا کنیم؟ (3 تمرین قدرتمند)

پیدا کردن ارزش ها یک سفر درونی است. این سه تمرین قدرتمند به شما کمک می کنند:

تمرین ۱: جشن تولد ۸۰ سالگی شما

تصور کنید در جشن تولد ۸۰ سالگیتان نشسته اید و عزیزترین افراد زندگیتان آنجا هستند. قرار است شما را در سه کلمه توصیف کنند. دوست دارید آن سه کلمه چه باشند؟ دوست دارید شما را به عنوان چه جور آدمی به یاد بیاورند؟ (بعید است بگویند: عجب ماشینی داشت!)

از خودتان بپرسید:

• کاش وقت بیشتری برای… (چه چیزی؟) …گذاشته بودم.
• حیف که عمرم را صرف نگرانی بابت… (چه چیزهایی؟) …کردم.

تمرین ۲: چه چیزهایی شما را آزار می دهد؟

چه رفتارهایی در دیگران اعصاب شما را خرد می کند؟ دروغگویی؟ بی نظمی؟ بی مسئولیتی؟ معمولاً هر چیزی که شما را به شدت آزار می دهد، نقطه مقابلش یکی از ارزش های کلیدی شماست.

• اگر از دروغ بیزارید، صداقت برایتان یک ارزش است.
• اگر از بی عدالتی رنج می برید، انصاف و قاطعیت برایتان مهم است.
• اگر زندگی یکنواخت کلافه تان می کند، ماجراجویی یکی از ارزش های شماست.

تمرین ۳: استفاده از فهرست ارزش ها

می توانید لیستی از ارزش های متداول (مثل صداقت، مهربانی، رشد، مسئولیت پذیری، لذت طلبی، مهارت و…) را بررسی کرده و ۷ مورد از مهم ترین ها را برای خودتان انتخاب کنید.

به طور مثال مهم ترین ارزش های من این ها هستند:

1. مسئولیت پذیری
2. قاطعیت
3. مهربانی
4. یادگیری و مهارت داشتن
5. پذیرش
6. نظم
7. تندرستی

قطب نما را پیدا کردم، حالا چه؟ (مراقبت و غبارروبی)

پیدا کردن ارزش ها تازه قدم اول است. دنیای شلوغ امروز خیلی زود روی آنها گرد و غبار می نشاند و ما فراموش میکنیم که قرار بود چجور آدمی باشیم. برای جلوگیری از این اتفاق:

1. ارزشهایتان را بنویسید: آن ها را روی یک کاغذ در کیف پولتان یا در یادداشت های گوشی تان ذخیره کنید.
2. جلوی چشمتان بگذارید: جایی که هر روز ببینید.
3. هفتگی مرورشان کنید: یک یادآور هفتگی روی گوشی تنظیم کنید و از خودتان بپرسید: این هفته چقدر در راستای این ارزش زندگی کردم؟

وقتی با ارزشهایتان زندگی می کنید، یک انسان دیگر می شوید. انسانی که تکلیفش با خودش مشخص است. شرایط بیرونی ممکن است سخت باشد، اما حال دلتان خوب است، چون ناخدای کشتی زندگی خودتان هستید.

و حالا یک قدم عملی…

یکی از مهمترین ارزش ها که به ما کمک می کند از حقوق خود دفاع کرده و در مسیر اهدافمان باقی بمانیم، قاطعیت است. رفتار قاطعانه یعنی در عین احترام به دیگران، بتوانیم نیازها و مرزهای خودمان را به شکلی شفاف و محترمانه بیان کنیم.

اگر شما هم حس می کنید در شرایط مختلف، حرف دلتان را نمی زنید، نمی توانید نه بگویید، یا در گرفتن حقتان دچار مشکل هستید، دوره جامع قاطعیت دقیقاً برای شما طراحی شده است. در این دوره به صورت عملی یاد می گیرید چطور این ارزش کلیدی را در تمام جنبه های زندگیتان پیاده کنید تا با اعتماد به نفس بیشتر، استرس کم تر و روابطی سالم تر، اتوبوس زندگیتان را به سمت مقصد دلخواهتان هدایت کنید.

برای مشاهده دوره جامع قاطعیت، روی لینک زیر بزنید:

دوره جامع قاطعیت